İyi içeriklerin yalnızca ton, üslup ve kurgu gibi biçimsel özellikleriyle rakiplerinden ayrıldığını düşünüyorsan yanılıyorsun yazar arkadaşım. Bir içeriğin anlatım biçimi kadar okuyucularına ne sunduğu da önemli. Dolayısıyla biçimsel özelliklerine ne kadar dikkat edilirse edilsin, içeriği dolu ve doyurucu olmayan bir yazının başarısından söz edemeyiz.
Peki, bir içeriği kaliteli ve kapsamlı şekilde hazırlamanın yolu nereden geçer? Tabii ki iyi bir araştırma ve doğru kaynakları bulmaktan! Dilersen gel, araştırma aşamasından kaynak seçimine ve dijital intihale kadar dikkat edilmesi gereken birçok detaya birlikte bakalım.
İçerik Üretiminde Araştırma Aşaması Nedir, Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Araştırmayı kısaca; bilgi birikiminin artırılması ve bir konunun anlaşılır hâle gelmesi için kanıtların toplanması, düzenlenerek analiz edilmesi olarak tanımlayabiliriz. Ayrıca okuyucu ihtiyaçlarını ve sektörle ilgili kritik bilgileri öğrenmeyi de içerir.
Bu aşama tüm bilim ve sanat dalları için kritik olduğu gibi içerik yazımında da son derece önemli. Güvenilir, kaliteli ve doğru içerik oluşturmak isteyen her yazarın henüz içeriğine başlamadan detaylı bir araştırma yapması gerekir.
Böylelikle yazar, üzerinde çalışacağını konuyu daha iyi kavrayabilir. Konu üzerindeki anlayışını derinleştirebilir. Okuyucularına benzersiz bir bakış açısı sunabilir ve onlara ilham kaynağı olabilir. Argümanını yaptığı araştırmalarla güçlü bir şekilde destekleyebilir.
Peki, araştırma aşamasında neler yapılmalı ve nelere dikkat edilmeli?
Hedef Kitleni Belirle
Araştırma sürecinin en önemli adımlarından biri, hedef kitlenin belirlenmesi. Hedef kitle senin de bildiğin gibi içeriklerinin hitap ettiği insan grubudur. Hedef kitleni belirlemek, içeriklerini okuyucularının ihtiyaç ve ilgi alanlarına uygun biçimde şekillendirmeni sağlar. Bu da daha etkili metinler ortaya çıkarmana yardımcı olur.
Ayrıca yazında kullanacağın dili ve tonu belirlemekte de sana yol gösterir. Örneğin karmaşık bir konuyu genel okuyucu kitlesi için hazırlıyorsan açıklayıcı ve kolay anlaşılır bir ton benimseyebilirsin. Ancak teknik bir konu hakkında o alanın uzmanlarına hitap eden bir içerik hazırlayacaksan bilimsel bir dil kullanabilirsin.
Hedef kitleni belirlerken coğrafi konum, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi gibi unsurları göz önüne alabilirsin. Hedef kitlenle ilgili daha fazla veri toplamak için Google Analytics gibi araçları tercih edebilirsin.
Rakip Analizi Yap
İçeriklerin için araştırma yaparken mutlaka incelemen gerekenler arasında rakip içerikler de yer alıyor. Senin de bildiğin gibi araştırma yalnızca içeriğini oluştururken yararlanacağın bilgileri ya da verileri elde etmek değil. Aynı zamanda içeriğini nasıl bir çerçeveye oturtacağını belirlemen için de son derece önemli. İşte bu noktada rakip içerikler devreye giriyor.
Rakip içerikleri incelemenin sana sağlayabileceği faydalar ise şöyle:
- Rakip içerikleri incelerken metinlerde kullanılan alt başlıklar, değinilen ve değinilmekten kaçınılan noktalar, görsel kullanımı, anahtar kelime yoğunluğu gibi birçok detayı gözden geçirmiş olursun. Tüm bu detaylar içeriklerini hazırlamada sana ilham verebilir. Ayrıca rakip içeriklerde eksik olduğunu düşündüğün noktaları içeriklerinde güçlü bir şekilde vurgulayarak daha kaliteli metinler ortaya çıkarabilirsin.
- Rakip içerikleri incelediğinde onlardan daha farklı ve özgün içerikler oluşturma olanağın olur.
- Hedef kitlenin nasıl içeriklere ilgi gösterdiğini ve onlara nelerin hitap ettiğini net bir şekilde belirleyebilirsin.
Yazar arkadaşım, kaynak araştırması aşamasında rakip analizi yapmak oldukça kritik ancak analizlerinden edindiğin bilgileri kendine özgü bir kurgu oluşturmak için kullanmalısın. Eğer iyi bir kurgunun nasıl yapılacağını öğrenmek istersen “İçerik Direktörümüzden Notlar: Dijital İçeriklerde Kurgu Nasıl Oluşturulmalı?” isimli yazımız, tam da sana göre!
Anahtar Kelime Araştırması Yap
Yazmayı planladığın içeriklerin arama motorlarında üst seviyelere yerleşmesini sağlamak için yazma aşamasına geçmeden önce mutlaka anahtar kelime araştırması da yapmalısın. Bunun için Semrush, Ahrefs, Google Trends gibi araçları tercih edebilirsin.
Elde ettiğin anahtar kelimeleri hacim ve rekabet düzeylerini kıyaslayarak hangileri kullanacağına karar verebilirsin. Ayrıca içeriğinin kapsamını da anahtar kelimelerle belirleyebilirsin.
Güvenilir Kaynakları İncele
Araştırma aşamasının en önemli adımlarından biri de içeriğini hazırlarken kullanacağın güvenilir kaynakları belirlemek. Günümüzde bilgiye ulaşmak son derece kolay olsa da bu bilgilerin doğruluğundan emin olmak o kadar kolay değil.
Bu nedenle yararlanacağın kaynakları titiz bir şekilde gözden geçirmeli, eksik veya yanlış bilgiler içerdiğinden şüphelendiğin kaynaklardan uzak durmalısın. Dilersen kaynak seçimini nasıl yapabileceğine dair detaylara da birlikte göz atalım!
Kaynak Seçimini Nasıl Yapmalısın?
Kaliteli, güvenilir ve otoriter bir içerik ortaya çıkarmak için güvenilir kaynakları tercih etmelisin. Seçeceğin kaynakların profesyonel olmasına, alanında uzman kişiler tarafından ve objektif bir dille hazırlanmasına, gerçeklere dayanmasına özen göstermelisin.
Ayrıca kullanacağın kaynakların kanıtlar sunmasına, farklı bakış açılarını bir araya getirmesine de dikkat etmelisin. Aksi takdirde okuyucularını yanlış yönlendirebilir ve onların güvenini sarsabilirsin.
Peki, kaynak seçiminde başka nelere bakmalısın?
- Hakemli dergileri, sektör uzmanlarının, bilim insanı ve akademisyenlerin kaleme aldığı yazıları kaynak olarak alabilirsin. Yine uzmanlar tarafından hazırlanan kitapları okuyabilirsin. Örneğin bir sağlık içeriği yazıyorsan hekimlerin web sitelerine bakabilirsin. İçerik dünyasıyla ilgili kaynak araştırıyorsan HubSpot ve Ahrefs gibi alanda otorite olan kaynaklara göz atabilirsin. Bir psikoloji konusu hakkında içerik üreteceksen psikolog ve psikiyatristlerin kitaplarını edinebilirsin.
- İncelediğin web sitesinin alan adına dikkat edebilir; .edu, .gov veya .org ile biten web sitelere göz atabilirsin.
- Yazarı anonim olan, güven vermeyen kaynaklardan uzak durmaya dikkat edebilirsin.
- Kaynak seçiminde tarihi de göz önüne almalısın. Örneğin 10 yıl önce hazırlanan bir blog yazısı, o dönem için çok başarılı olabilir. Ancak düzenli güncellenmediyse şu an için iyi bir kaynak anlamına gelmez. Bu nedenle evergreen içerikleri önceliklendirmende fayda var. Konu hakkında daha detaylı bilgi sahibi olmak için “Evergreen İçerik Nedir, Nasıl Yazılır? 3 Etkili Örnek” başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.
- Pek çok konuda kaliteli Türkçe kaynaklar bulunsa da bazı niş alanlar için yeterli kaynak bulunmuyor. Eğer üzerinde çalıştığın konuyla ilgili Türkçe kaynaklar yeterli değilse mutlaka yabancı kaynakları da taramalısın.
- Alanında uzman kişilerle iletişime geçebilir, bu görüşmelerden edindiğin bilgilerini de kaynak olarak alabilirsin.
- Güvenilir kaynakları tercih ettiğini düşünüyor olsan da içeriğini yazmaya başlamadan önce elde ettiğin bilgileri farklı kaynaklardan teyit etmelisin. Bu sayede okuyucularına doğru bilgileri sunduğundan emin olabilirsin.
Kaynak Çeşitliliğini Nasıl Sağlayabilirsin?
Daha kapsamlı ve doyurucu içerikler ortaya koymak için çeşitli kaynaklardan yararlanman gerektiğini söyledik. İşte bilgilerini artırmak için inceleyebileceğin farklı kaynaklar:
- YouTube Videoları ve Podcastler: Her zaman üzerinde çalıştığımız konu hakkında uzman olan profesyonellerle iletişime geçme şansını yakalayamayabilirsin. Ancak YouTube ve podcast içerikleriyle alanının uzman kişilerin bilgilerinden yararlanabilirsin.
- Sosyal Medya Platformları: Sosyal medya platformlarını birçoğumuz eğlence amaçlı kullansak da birçok sektör uzmanı artık bu platformlarda yer alıyor. Bilgi ve deneyimlerini takipçileriyle paylaşıyor. Sen de içeriklerinin konusuna hâkim uzmanların sosyal medya hesaplarını inceleyebilirsin. Bu arada içerik üretimi hakkında detaylı bilgi almak ve gelişmeleri takip etmek için bizim sosyal medya hesabımızı da takip edebilirsin.
- Röportaj Okuyun: Alanında yetkin kişilerin verdiği röportajları okumak veya katıldıkları programları izlemek de içeriklerine fark yaratan bakış açıları eklemene yardımcı olabilir.
- Forumlara Göz Atın: Reddit ve Quora gibi forumlarda hemen her konuya ait bir tartışma görebilirsin. Bu forumlarda paylaşılan bilgileri doğrudan kullanmak her zaman çok mantıklı olmasa da içerik fikri oluştururken tartışmalardan yararlanabilirsin.
Çok Kaynak Kullanmak mı Yoksa Doğru Kaynakları Seçmek mi Önemli?
Kaynak çeşitliliğinden ve doğru kaynak seçiminden uzun uzadıya bahsettik. Bu noktada aklını “Çok sayıda kaynak kullanmak mı yoksa doğru kaynakları seçmek mi daha önemli?” gibi bir soru kurcalıyor olabilir. Eğer öyleyse hemen sorunu yanıtlayalım!
Birbiriyle tutarlı olmayan ve birbirini teyit etmeyen, uzmanlığı olmayan yazarlar tarafından hazırlanan çok sayıda kaynağı referans alan bir içeriği düşünelim. Bu içeriğin çok kaynakla hazırlanmış olmasına rağmen yanlış ve eksik bilgiler içerme olasılığı yüksektir.
Ayrıca güçlü kaynaklarla hazırlanmadığından istenen derinliği sunamaz ve konuyu farklı bakış açılarıyla ele alamaz. İnsanları yanlış yönlendirebilir. Örneğin migreni limon suyuyla tedaviyi tavsiye etmek, migreni olan tansiyon hastalarını riske atabilir.
Buna paralel olarak bir iki adet kaliteli kaynakla hazırlanan bir içeriğin de kendi alanında başarılı bir içerik olamayacağını söyleyebiliriz. Az sayıda kaynağa bağlı kaldığı için ilham aldığı metinlerle büyük ölçüde benzerlik taşıyabilir. Hatta intihale bile girebilir.
Özgün olmama riskinin yanı sıra konunun farklı yönlerini ele almakta zorlanabilir. Bu da içeriğin sığ ve sıradan olmasına yol açabilir.
Sözün özü yazar arkadaşım, içeriklerini hazırlarken yeterli sayıda ve çeşitlilikte yetkin kaynakları kullanmalısın. Hem niceliğe hem niteliğe gereken önemi vermelisin. Bu sayede özgün, faydalı ve fark yaratan yazılar ortaya koyabilirsin.
Dijital İçeriklerde İntihal Ne Anlama Gelir?
Dijital içerikte intihali kısaca; başka bir içeriğin tamamının ya da bir kısmının kopyalanması, içerik fikirlerinin izinsiz bir şekilde kullanılması olarak tanımlayabiliriz. En yaygın intihal türleri şöyle:
- Doğrudan İntihal: Bir içeriğin tamamının kopyalanması, doğrudan intihale girer. Genellikle niş alanlarda bu intihal türüne rastlayabilirsin.
- Kendinden İntihal: Kendinden intihalde içerik yazarı, kendisinin önceki içeriklerinde kullandığı terim veya ifadeleri kasıtsız olarak yeni içeriğinde tekrarlar. Örneğin bir yazar kısa aralıklarda iki farklı banka için dijital bankacılıkla ilgili blog yazıları ürettiyse istemeden iki metni birbirine benzer şekilde kurgulayabilir.
- Mozaik İntihal: Bu intihal türünde başka yazarlar tarafından üretilen içeriklerden farklı parçaların bir araya getirildiğini görürüz. İntihali yapan yazar, farklı içeriklerden alıntılar yaparak metninin özgün durmasını sağlamaya çalışsa da bunun da intihale girdiğini belirtmeliyiz.
- Kazara İntihal: Kazara intihal çoğunlukla dikkatsizlik veya ihmal sonucu ortaya çıkar. İçeriğin farklı ifadelerle tekrar yazılması veya alıntıların kaynak belirtmeden yapılmasıdır. Yanlış atıfta bulunmak da kazara intihale girer.
Tüm bunlar aklında “Peki, intihale girmeden kaynaklardan nasıl yararlanabilir ve özgün bir içerik oluşturabilirim?” sorusuna yol açmış olabilir. Eğer öyleyse bu püf noktalara dikkat ederek etik ve eşsiz bir içerik hazırlayabilirsin:
- Kopyala-Yapıştırı Hayatından Çıkar: İçeriklerini oluştururken kopyala-yapıştır yapmaktan kaçınmalısın. Daha önce de altını çizdiğimiz gibi farklı kaynaklardan üzerinde çalıştığın konuyu detaylı şekilde araştırmalı ve kendi cümlelerini kurmalısın. Ufak tefek kelime ve cümle değişiklikleri yaparak başkalarının metnini kullanmanın da intihale gireceğini unutmamalısın.
- Referans Göstermekten Çekinme: İçeriklerinde bir yazarın fikrini ya da sözünü kullanacaksan alıntıları tırnak işaretiyle belirleyip kime ait olduğunu söylemelisin. Örneğin mutlulukla ilgili bir yazı yazarken Arthur Schopenhauer’un “Mutlu bir hayat olanaksızdır; insanın başarabileceği en iyi şey, kahramanca bir hayattır.” sözüne rastladığını düşünelim. Bu söze içeriğinde yer vermek istiyorsan bizim yaptığımız gibi tırnak içinde alıntılamalısın. Bunun yerine sözü “Mutlu bir yaşam imkânsızdır, insan ancak kahramanca bir hayat yaşamayı başarabilir.” şeklinde fikri kendinin gibi sunarsan bu ciddi bir intihal olur.
- İntihal Denetleyicileri Kullan: İntihal türlerinde de bahsettiğimiz gibi bazen kasıtsız olarak intihal yapılabilir. Özellikle uzun süreli içerik projelerinde istemeden bu hataya düşebilirsin. Bunun önüne geçmek için içeriklerini tamamladıktan sonra intihal araçlarını kullanarak kontrol edebilirsin.
Sen de doğru, çeşitli ve etkili kaynakları yerinde kullanarak kaliteli, özgün içerikler hazırlayabilirsin. Aramıza katılarak öğrendiğin tüm bilgileri pratiğe dökebilir, eşsiz içeriklerinle sektörde aranan bir yazar olmanın yolunu açabilirsin.
